Przestrzeń kosmiczna – obszar sprzyjający równości szans

Wiele już napisano o udziale kobiet w dziedzinach STEM (nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki), a także o znaczeniu ich szeroko zakrojonego uczestnictwa we wspieraniu innowacyjności i stawianiu czoła wielkim wyzwaniom, jakie pojawiają się we współczesnym społeczeństwie, a mianowicie – osiąganiu Celów Zrównoważonego Rozwoju.

Portugalska Komisja ds. Obywatelstwa i Równości Płci informuje, że w tym kraju „kobiety stanowią ogółem 38% absolwentów kierunków STEM” oraz że „odsetek kobiet zajmujących w Portugalii stanowiska związane z sektorem STEM wynosi już 44%”.

Mimo że dane z Portugalii w obszarach STEM są zachęcające, a nawet przewyższają średnią europejską, wyzwanie nabiera jeszcze bardziej złożonego charakteru, gdy przeanalizujemy obszary technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT). Oficjalne dane europejskie pokazują, że w 1999 r. odsetek kobiet, które ukończyły studia na wydziałach ICT, wynosił 26%, po czym w 2009 roku spadł do 18%, aby w 2019 r. powrócić do poziomu około 21%. Portugalia, choć plasuje się poniżej średniej europejskiej, podąża podobną drogą. W dziedzinie technologii informacyjno-komunikacyjnych, a także inżynierii, nadal istnieją bariery kulturowe i społeczne, zaś środowisko to jest w przeważającej mierze zdominowane przez płeć męską. Liczba kobiet wykazujących zainteresowanie karierą w tych sektorach – bez względu na to, czy mówimy o szkolnictwie wyższym, przemyśle czy przedsiębiorczości – utrzymuje się znacznie poniżej wartości docelowych, co potwierdza badanie Komisji Europejskiej o nazwie „She Figures” (2021).

Tradycyjnie atrakcyjny dla młodzieży i dorosłych sektor kosmiczny generuje wysoko wykwalifikowane (w Europie 75% pracowników ma co najmniej jeden stopień naukowy) i multidyscyplinarne zatrudnienie w obszarach STEM i pilnie poszukuje kandydatów o profilach wyspecjalizowanych w obszarze technologii informacyjno-komunikacyjnych. W tym względzie jest to sektor, który może pomóc w przyciągnięciu do tychże obszarów większej liczby młodych ludzi.

Niedawno przeprowadzone przez EUROSPACE (Europejskie Stowarzyszenie Sektora Kosmicznego) badanie pokazuje, że w branży kosmicznej brakuje zasobów ludzkich, pomimo faktu, iż istniejące kwalifikacje i szkolenia w tym sektorze i dla tego sektora są globalnie uznawane za dostateczne. Ten brak zasobów ludzkich wydaje uwydatniać prognoza utworzenia do 2025 r. 7 mln nowych miejsc pracy w sektorze kosmicznym. Potrzeba znalezienia innych, bardziej innowacyjnych i skutecznych sposobów przyciągania oraz zatrzymywania talentów jawi się w tym kontekście jako oczywistość.

Stwarza to ogromne szanse rozwoju, zaś obecny rynek wymaga podjęcia tego typu inicjatyw, dlatego tak istotne jest poszerzanie bazy kontraktacyjnej w branży kosmicznej.

Ogólnie rzecz biorąc, poczyniono więcej wysiłków, aby przyciągnąć do tych obszarów kobiety i młodzież, motywując ich do podjęcia rzeczonego wyzwania. Widząc, że ich potencjał kontraktacyjny uległ znacznemu zwiększeniu, same firmy wykazują chęć aktywnego udzielania się w tej kwestii.

Na tej długiej drodze, która pozostaje wciąż do przebycia, niezbędne jest inspirowanie i rozbudzanie pasji do kosmosu wśród młodszych pokoleń, a w szczególności wśród młodych kobiet. To właśnie tutaj należy wykazać się dużym zaangażowaniem i podjąć intensywne działania na rzecz równouprawnienia. Niezwykle istotnym jest, aby wszystkie podmioty działające na rynku, takie jak firmy i przedsiębiorstwa, nieustannie pracowały nad wzbudzaniem wśród przedstawicielek młodego pokolenia zainteresowania dziedzinami STEM, we współpracy ze społeczeństwem obywatelskim, a w szczególności z uczelniami. GMV odgrywa w tym procesie aktywną rolę. W Portugalii często działamy wspólnie z instytucjami, a także pracujemy nad realizacją inicjatyw, których wyróżnikiem są wysiłki czynione na rzecz upowszechnienia rzeczonego obszaru. Na przykład Ciência Viva i ESERO przyczyniły się do zmniejszenia tego „wykluczenia płci” oraz rozwijania zamiłowania do nauki i kosmosu już od najmłodszych lat. Na szczeblu europejskim stowarzyszenie Women in Aerospace Europe (WIA-Europe), którego firma GMV jest członkiem, już od momentu swojego powstania w 2009 roku aktywnie angażuje się w poszerzanie zainteresowania kosmosem, wspierając inkluzywną reprezentację kobiet na całym świecie w całym sektorze lotniczym, zwiększając ich widoczność, motywując je do zgłębiania tajników nauki i technologii oraz nagłaśniając fundamentalną rolę, jaką przestrzeń kosmiczna odgrywa w naszym codziennym życiu. Udział w wyzwaniach organizowanych przez Fundację ASTI – fundację stanowiącą międzynarodowy punkt odniesienia w zakresie szkolenia i rozwoju talentów cyfrowych –  jest również doskonałym przykładem zaangażowania GMV w realizację tego globalnego celu.

Oczywistym jest fakt, iż GMV, jako wiodący koncern technologiczny, pragnie zaradzić rozmaitym lukom istniejącym w zakresie równości płci na płaszczyźnie zawodowej, przyjmując strategiczne podejście w celu promowania integracji i różnorodności. Spośród różnorodnych przedsięwzięć w kontekście korporacyjnym zawsze wysoko cenione są m.in. inicjatywy z zakresu STEM, podejmowanie w oddziałach firmy przedstawicieli placówek edukacyjnych, prowadzenie programów mentorskich dla młodych inżynierek, wdrażanie polityki godzenia życia zawodowego z osobistym, elastyczne godziny pracy oraz praca zdalna.

Zważywszy na fakt, iż w Europie sektor ten jest nadal zdominowany przez mężczyzn (według danych WiA-E około 75% pracowników), należy pamiętać, że poczyniliśmy znaczne postępy w zakresie udziału w nim kobiet. Niemniej jednak zmiany te zachodzą powoli, zaś bieżące dane pokazują, że pozostaje w tym względzie jeszcze bardzo wiele do zrobienia.

Teresa Ferreira

Dyrektorka ds. Nawigacji Satelitarnej w GMV na obszar Portugalii